Przemysł drzewny zaapelował do premiera o wstrzymanie procedury wyznaczania starolasów. Organizacje branżowe wskazują na liczne błędy, ryzyka i brak zgodności z wytycznymi Komisji Europejskiej.

Reklama

Izba i stowarzyszenia reprezentujące kluczowe sektory polskiego przemysłu drzewnego, Stowarzyszenie Producentów Płyt Drewnopochodnych w Polsce, Stowarzyszenie Papierników Polskich oraz Ogólnopolska Izba Gospodarcza Producentów Mebli – wystosowały 20 listopada wspólny list do Premiera Donalda Tuska, wyrażając głębokie zaniepokojenie i sprzeciw wobec procedury tzw. „społecznego wyznaczania starolasów”, uruchomionej przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Sygnatariusze, działający w ramach Koalicji na Rzecz Polskiego Drewna, która reprezentuje przemysły odpowiadające łącznie za ok. 5% polskiego PKB i zatrudniające setki tysięcy pracowników – apelują o natychmiastowe wstrzymanie procesu do czasu opracowania standardów zgodnych z prawem, wiedzą naukową oraz wytycznymi Komisji Europejskiej.

Pytania o definicję, kryteria i profesjonalną weryfikację

Organizacje wskazują, że obecna procedura opiera się wyłącznie na internetowym formularzu i kilku amatorskich zdjęciach, które może przesłać dowolna osoba, czyli bez wymogu wiedzy fachowej czy oceny eksperckiej. W piśmie do Premiera podkreślono również, że proces całkowicie pomija:

Reklama

• weryfikację zgodności zgłoszeń z definicją starolasów Komisji Europejskiej,
• badania terenowe i analizę historii użytkowania lasu,
• udział specjalistów z zakresu leśnictwa, ekologii lasu czy gospodarki przestrzennej.

W efekcie – jak ostrzegają organizacje – zgłaszane mogą być obszary, które nie spełniają naukowych kryteriów starolasów, ponieważ większość lasów w Polsce to lasy gospodarcze, gdzie działalność człowieka w oczywisty sposób kształtowała strukturę drzewostanów.

Czy gospodarkę i bezpieczeństwo surowcowe państwa stać na takie ryzyko?

Zdaniem branży wdrożona procedura rodzi poważne ryzyko niegospodarnego zarządzania majątkiem publicznym. Chaotyczne zgłoszenia – bez merytorycznej selekcji i analizy skutków – mogą bowiem prowadzić do:

• nieuzasadnionego wyłączania obszarów z użytkowania,
• pogłębienia deficytu surowca drzewnego,
• dalszego wzrostu cen drewna,
• destabilizacji rynku oraz utraty miejsc pracy w powiązanych branżach.

Branża zwraca uwagę, że przy jednoczesnym planie objęcia ochroną 1% lasów w 2026 r. i 2% w 2027 r., skala negatywnych skutków może być ogromna, jeśli procedura nadal będzie oparta na zgłoszeniach społecznych bez nadzoru ekspertów.

Wyznaczanie starolasów z pominięciem specjalistów i obowiązujących procedur

Sygnatariusze listu alarmują, że zgłoszenia obejmują również obszary zupełnie niekwalifikujące się do statusu starolasów – młodniki, lasy gospodarcze, a nawet tereny po zniszczeniach huraganowych. Ponadto, brak systemu eksperckiej oceny sprawia, że proces ten może stworzyć równoległy, pozaprawny obieg decyzyjny, omijający obowiązujące procedury planistyczne i konsultacyjne.

W liście podkreślono także, że w dobie dynamicznych zmian klimatycznych obszary mające zostać objęte ochroną powinny spełniać precyzyjne, naukowe kryteria zdrowotności i zgodności siedliskowej – których oceny nie da się dokonać na podstawie zdjęcia przesłanego przez anonimowego internautę.

Co z kwestiami bezpieczeństwa i ryzykiem pożarowym?

Jednym z najbardziej alarmujących zastrzeżeń jest całkowite pominięcie w procedurze oceny zwiększonego ryzyka pożarowego. Stare drzewostany zawierają większą ilość martwej biomasy i specyficzne struktury, które mogą sprzyjać rozprzestrzenianiu się ognia.

W piśmie zaznaczono jednoznacznie: „Ochrona przyrody nie może odbywać się kosztem bezpieczeństwa publicznego.” Branża oczekuje natomiast, że ocena zagrożenia pożarowego stanie się elementem obligatoryjnym w procesie wyznaczania starolasów.

Postulaty wstrzymania procedury i opracowania profesjonalnych standardów

O co koalicja aapeluje do Prezesa Rady Ministrów:

• zawieszenie obecnej procedury wyznaczania starolasów,
• zobowiązanie Ministerstwa Klimatu i Środowiska do stworzenia transparentnych,
• eksperckich, opartych na dowodach naukowych kryteriów,
• zapewnienie, aby proces był zgodny z prawem, wytycznymi KE i zasadami zrównoważonej gospodarki leśnej,
• przywrócenie całemu przedsięwzięciu rangi i wiarygodności, której wymaga ochrona zasobów przyrodniczych państwa.

Organizacje zwracają również uwagę na wątpliwości dotyczące gospodarności i efektywności wydatkowania środków publicznych, a także ryzyka wprowadzania społeczeństwa w błąd poprzez uproszczone, nieprofesjonalne zaangażowanie obywateli w procesy decyzyjne.

Kim są sygnatariusze listu?

List podpisali przedstawiciele Koalicji na Rzecz Polskiego Drewna:

• Jędrzej Kasprzak, prezydent Stowarzyszenia Producentów Płyt Drewnopochodnych w Polsce
• Jerzy Majewski, pełnomocnik Stowarzyszenia Papierników Polskich
• Jan Szynaka, prezes Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Producentów Mebli

Źródło: Koalicja na Rzecz Polskiego Drewna

O Koalicji na Rzecz Polskiego Drewna

Koalicja na Rzecz Polskiego Drewna to inicjatywa stowarzyszeń i firm reprezentujących przemysł: meblarski, płytowy, papierniczy i tartaczny. Promuje drewno jako materiał najbardziej przyjazny człowiekowi, naturalny, odnawialny, podlegający recyklingowi. Przeciwdziała spalaniu drewna przez energetykę zawodową. Dąży do wprowadzenia klasyfikacji odpadów drzewnych.

Koalicja na Rzecz Polskiego Drewna w liczbach:

• ok. 5% polskiego PKB (cały przemysł drzewny ok. 6% polskiego PKB),
• ok. 350 000 osób bezpośrednio zatrudnionych w firmach (cały przemysł drzewny ok. 450 000 osób zatrudnionych
  w firmach),
• 2 eksporter i 6 producent mebli na świecie,
• 2. miejsce w Europie i 7. miejsce na świecie pod względem produkcji płyt drewnopochodnych,
• 7 producent i 8 eksporter Europie w branży papierniczej,
• 1 eksporter w Europie w zakresie podłóg,
• 2. miejsce w Europie w zakresie eksportu jako branża drzewna ogółem,
• zakupy drewna w lasach państwowych przez podmioty reprezentowane przez Koalicję na Rzecz Polskiego Drewna – ok. 12 mln m³.