Drewno i wyroby drzewne

Pęcznienie drewna – wzrost wymiarów liniowych i objętości drewna wskutek zwiększania się jego wilgotności w przedziale higroskopijnym (do punktu nasycenia włókien). …

Pęknięcie drewna – rozdzielenie tkanki drzewnej wzdłuż włókien pod wpływem naprężeń przekraczających wytrzymałość drewna na rozciąganie w poprzek włókien lub na ścinanie wzdłuż włókien. …

Pióro obce – połączenie dwóch elementów polegające na wyżłobieniu w nich rowków (wpustów), w które wkłada się dopasowaną do nich listewkę łączącą oba elementy. …

Pióro własne – rodzaj połączenia dwóch elementów drewnianych, polegający na wycięciu w jednym elemencie rowka – wpustu, w drugim wykonanie odpowiedniego występu – wypustu, wchodzącego w to wycięcie. …

Plastyczność drewna – zdolność drewna do do zmiany kształtu pod działaniem przyłożonej siły bez zdolności powrotu do pierwotnego kształtu po jej usunięciu. Zdolność drewna do przyjmowania i zachowywania nadanych mu kształtów. …

Podział materiałów tartych (na grupy) – najbardziej ogólnym podziałem materiałów tartych jest rozróżnienie na materiały iglaste i liściaste. …

Politura (łac. politura – wygładzanie, polerowanie) – roztwór szelaku w spirytusie z dodatkiem czasami innych substancji żywicznych (np. sandaraki, mastyksu). Służy do ostatecznego wykończenia wyrobów głównie z drewna. …

Politura szelakowa – roztwór szelaku (substancja zbliżona do żywicy, otrzymywana z wydzieliny czerwców, owadów żyjących na południowoazjatyckich figowcach) rozpuszczonego w 95-96% spirytusie denaturowanym lub winnym. …

Połysk drewna – zdolność gładkich powierzchni drewna do silnego odbijania padającego światła. …

Próba technologiczna drewna – próba, która służy do określania przydatności drewna do obróbki i przerobu oraz w warunkach przyszłego zastosowania, np. twardość, odporność na ścieranie, zdolność do utrzymywania gwoździ i wkrętów, sklejalność, podatność na gięcie itp. …

Próba wytrzymałościowa – próba mająca na celu określenie wytrzymałościowych właściwości drewna. Próba rozciągania, ściskania, ścinania, zginania, zmęczenia itp. …

Przekrój podłużny – w drewnie cięcie wykonane wzdłuż włókien, równolegle do przebiegu włókien; 1) przekrój podłużny styczny; 2) przekrój podłużny promieniowy. …

Przekrój poprzeczny – w drewnie cięcie wykonane w poprzek włókien, prostopadle do przebiegu włókien, pod kątem prostym do przebiegu włókien, prostopadle do osi pnia. …

Przeżywiczenie drewna – miejscowe nadmierne przesycenie drewna żywicą. Przeżywiczone drewno jest ciemniejsze od normalnego i ze szklistym połyskiem. Zwiększa trwałość, a utrudnia obróbkę. …

Przypalenie mechaniczne drewna – wada obróbki mechanicznej drewna. …

Punkt nasycenia włókien (PNW) – stan podczas suszenia lub nawilżania drewna, w którym ściany komórkowe są całkowicie nasycone wodą higroskopijną, lecz brak jest wody wolnej we wnętrzu komórek. …

Relaksacja naprężeń – samoczynne ustępowanie (zanikanie) naprężeń wewnętrznych w odkształconym drewnie z upływem czasu. Łac. relaxatio – rozluźnienie, osłabienie. …

Rozkład drewna – biochemiczny proces rozpadania się (rozkładu) drewna, powodowany przez grzyby, rzadziej przez inne czynniki. Rozróżnia się wiele rodzajów i typów rozkładu drewna; zgnilizna drewna. …

Santalina – barwnik naturalny do drewna pochodzenia roślinnego, pozyskiwany z rdzenia sandałowca (Pterocarpus santalinus), rosnących na Cejlonie i w Indiach. …

Średnica drewna – grubość drewna okrągłego (kłody, wyrzynka). …

Szczotkowanie – służy postarzaniu drewna. Metoda wymaga użycia stalowej szczotki, którą usuwa się zewnętrzną warstwę drewna. W wyniku szczotkowania na powierzchni drewna powstają rysy i zagłębienia, dzięki czemu otrzymujemy efekt starego drewna. …

Szelak (niem. Schellack, z hol.) – żywica naturalna otrzymywana z gumilaki, tj. wydzieliny owada z rodziny pluskwiaków, zwł. odmiany laccifer lacca. …

Tarcica – materiały drzewne otrzymywane przez piłowanie (podłużne przetarcie) drewna okrągłego lub przez dzielenie podłużne i poprzeczne otrzymanych materiałów na części. …

Tekstura drewna – charakter powierzchni drewna zależny od wymiarów i rodzaju elementów anatomicznych. …

Twardość drewna – odporność drewna na miejscowe zgniatanie: 1) twardość statyczna; 2) twardość dynamiczna. Wynikiem pomiaru twardości jest liczba twardości zależna od metody pomiaru, twardość Brinella, twardość Janki itp. …

Tworzywa drzewne – materiały, które powstały z uprzednio rozdrobnionego surowca drzewnego, spojonego następnie przeważnie za pomocą syntetycznych środków wiążących. …

Udarność drewna – energia potrzebna do złamania próbki drewna wskutek dynamicznie przyłożonego obciążenia. …

Wady drewna, wady techniczne drewna – cechy naturalne lub nieregularności i nienormalności (nieprawidłowości) w drewnie, także uszkodzenia zmniejszające jego wytrzymałość, jakość, wartość lub użyteczność. …

Wczep – złącze dwóch desek, z których jedna zakończona jest czopami, zwykle rozszerzonymi na końcu, a druga wyciętymi gniazdami odpowiadającymi czopom – jaskółczy ogon. …

Wełna drzewna (inaczej wolina) – są to cienkie, wąskie i długie włókna oraz wiórki produkowane z resztek drewna z trzebieży lasów i odpadów potartacznych. …

Werniks – spirytusowy, terpentynowy lub olejowy roztwór naturalnych żywic. Wykorzystywany obok olejów i wosków do wykańczania mebli w XVIII i na początku XIX wieku. …

Wilgotność drewna – zawartość wody w drewnie. Stosunek masy wody w drewnie do masy drewna, wyrażony w gramach na gram lub w procentach. …